Viện Mỹ thuậtđược thành lập từ năm 1962 với tên ban đầu Viện Mỹ thuật - Mỹ nghệ thuộc Bộ Văn hóa; sau nhiều lần tách và sáp nhập, năm 1995 Viện Mỹ thuậttrở thành đơn vị trực thuộc trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội, đến nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Viện Mỹ thuật là đơn vị nghiên cứu khoa học chuyên ngành về lĩnh vực mỹ thuật, có chức năng nghiên cứu về mỹ thuật Việt Nam và mỹ thuật thế giới; Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của Viện Mỹ thuật; Tham mưu cho Ban Giám hiệu về nghiên cứu khoa học và phương hướng, quy mô phát triển công tác nghiên cứu mỹ thuật chung của Nhà trường. Viện Mỹ thuật có nhiệm vụđiều tra, sưu tầm thông tin tư liệu,nghiên cứu phê bình lịch sử mỹ thuật, kết hợp công tác nghiên cứu với công tác đào tạo của Nhà trường. + Các công tác điều tra, khảo cứu, sưu tầm, tập trung chủ yếu vào công tác khảo sát, điền dã về mỹthuật cổ, mỹ thuật ứng dụng,mỹ thuật hiện đại tại Việt Nam. + Sưu tầm thông tin tư liệu vềmỹ thuật các làng nghề,mỹ thuật các dân tộc thiểu số, các di tích nghệ thuật, các hoạt động sáng tác - triển lãm mỹ thuật,các xu hướng, trào lưu nghệ thuật trong nước, nước ngoài. + Nghiên cứu phê bình lịch sử mỹ thuật:Nghiên cứu lý luận và lịch sử nghệ thuật tạo hình, nghệ thuật ứng dụng. + Kết hợp công tác nghiên cứu với công tác đào tạo của Nhà trường theo phân cấp được giao. Viện Mỹ thuật là đơn vị nghiên cứu đầu ngành, đã xuất bản nhiều công trình sách chuyên khảo quan trọng, đặc san, tạp chí về lý luận, phê bình và lịch sử mỹ thuật; tổ chức cáchoạt động hội nghị,hội thảo, tọa đàm chuyên ngành và liên ngành./.